W 1998 roku w ruinach miasta Asuka - dawnej stolicy Japonii, odkryto monety fuhonsen i pozostałości mennicy, w której powstały. Pisałem o tych sensacjach w postach: Czy odkrycie monet fuhonsen w 1998 było rzeczywiście rewolucją dla historiografii i numizmatyki japońskiej? i O monetach fuhonsen ciąg dalszy. Dziś chciałbym odnotować publikację, która całościowo omawia ten temat.
Pozycja 飛鳥池遺跡 富本銭と白鳳文化, czyli "Ruiny Asukaike. Fuhonsen i era Hakuho" autorstwa 直木孝次郎 (Naoki Kojiro) i 鈴木重治 (Suzuki Shigeharu), przedstawia okoliczności prac archeologicznych oraz interpretację znalezisk. Autorzy starają się odpowiedzieć na pytania, które narosły wokół fenomenu monet fuhonsen (富本銭) zaraz po ich odkryciu w 1998 roku, które jak się okazało nie było pierwszym w dziejach japońskiej numizmatyki, historiografii czy archeologii. Numizmaty te, katalogi japońskie odnotowywały już w XVII wieku. Jaki zatem cel przyświecał autorom? Przede wszystkim odpowiedź na pytanie, czym w istocie były fuhonsen (富本銭). Nie ma stuprocentowego dowodu na to, że pełniły rolę pieniądza, choć wiele obecnie wydawanych źródeł już je za takowy uważa i od nich zaczyna historię japońskiej waluty. Niektóre, bardziej ostrożne, opatrują je informacją, że stanowiły pieniądz, którego nie udało się wprowadzić na ziemi japońskiej.
Aby nie wróżyć z fusów, autorzy postanowili umocować ten numizmat w realiach epoki, a więc w tytułowej erze Hakuho (白鳳時代). Czymże jest wspomniana era i jakiego okresu dotyczy? Myślę, że wyjaśnienie będzie tu niezbędne, ponieważ Czytelnicy znający takie pojęcia, jak nian-hao / nengo mogą być tu zaskoczeni.
Większość zbieraczy monet keszowych wie na pewno, że panowania cesarzy w Chinach dzieliły się na ery, których nazwy niejednokrotnie bardzo poetyckie, a zarazem abstrakcyjne, pełniły rolę kalendarza, np. 5 rok ery "Zheng he". czyli dosłownie 5 rok ery "Rządów pokoju". Miana er lub ich skrótowce w większości wypadków trafiały na awersy monet. Czerpiąc wzorce z Kraju Środka władcy Japonii, Wietnamu i Korei również zaczęli stosować dewizy swoich panowań. W praktyce różnie to wyszło ponieważ każdy z tych krajów nadał im swoją specyfikę. W Korei system ten stosowano nieregularnie, aż wyszedł z użycia. Zamiast niego przyjęto nazwy panowań er władców chińskich. Oczywiście wynikało to z politycznych implikacji, Korea była wasalem Chin. Japońskie ery panowania z początku również stosowane nieregularnie zadomowiły się jednak i wyewoluowały w system, w którym trwały nawet po śmierci władcy, a więc już za panowania kolejnego. Nie powinno zatem nikogo dziwić, że dana era może być przyporządkowana dwóm cesarzom. Najwierniej system er stosował Wietnam. Jego tradycyjną formę pielęgnował dłużej niż same Chiny. Otóż od początku panowania dynastii Ming w Chinach (1368) zapanowała zasada "jeden władca - jedna era panowania". W Wietnamie wprowadzono ją dopiero w roku 1802 wraz z nastaniem dynastii Nguyen. W każdym z poszczególnych języków termin odnoszący się do ery panowania jest oddany inaczej: po chińsku "nian-hao" (年號 / 年号), po japońsku "nengo" (年号) lub "gengo" (元号), po koreańsku "yeonho" (연호) i po wietnamsku "niên hiệu".
Tytułową erę Hakuho (白鳳時代) trudno jednak szukać w spisie nengo cesarzy Japonii. Nie znajdzie się jej tam. System japoński wypracował jeszcze jedną charakterystyczną dla siebie cechę. Otóż w Kraju Kwitnącej Wiśni stosowano ery nieoficjalne, które albo uzupełniały system nengo, albo istniały równolegle do niego. Terminy odnoszące się do tego typu er to: shinengo (私年号), ginengo (偽年号) lub inengo (異年号) - są to synonimy, które stosuje się w tekstach zamiennie.
Era Hakuho (白鳳時代) pełniła rolę uzupełniającą. Wówczas system nengo jeszcze stosowany był nieregularnie i właśnie taką lukę w historii nią wypełniono. Wydaje się ponad wszelką wątpliwość, że autorem nazwy tej ery był jakiś mnich-skryba. Jej nazwa przetrwała we wczesnośredniowiecznych dokumentach świątynnych. Hakuho (白鳳時代), dosłownie znaczy "era Białego Feniksa", dotyczy lat 673-686, a więc całego okresu panowania cesarza Temmu. Na rok 683 datuje się polecenie tegoż władcy, zapisane w drugiej najstarszej japońskiej kronice Nihon-shoki (日本書紀), nakazujące wprowadzenie do obiegu monety miedzianej, a wycofanie pieniądza srebrnego (pisałem o tym niedawno w poście: PDO - 無文銀銭試論 - 長戸満男). Autorzy łączą informację z Nihon-shoki (日本書紀) ze znaleziskiem ze stolicy Asuka i dlatego rozpatrują genezę tej monety na tle wydarzeń ery Hakuho (白鳳時代).
Oprócz samej informacji z kroniki, wydarzenia tytułowej ery dostarczają autorom kolejnych argumentów. Przede wszystkim rządy cesarza Temmu łączyły się z ponownym ustanowieniem Asuki stolicą (była ona nią od 538 do 694 z krótkimi okresami w międzyczasie, gdy traciła ten status), a więc wybudowanie w niej mennicy nie byłoby czymś dziwnym. Po drugie, w okresie tym Japonia kopiowała chiński model rządów przenosząc na swój grunt różne jego aspekty, np. biurokratyczną formę rządów. Wprowadzenie lub przemodelowanie gospodarki pieniężnej na wzór Kraju Środka też zdaje się być prawdopodobne dla tego czasu.
飛鳥池遺跡 富本銭と白鳳文化 jest na pewno jednym z najważniejszych tytułów na temat początków japońskiego pieniądza i chyba najlepszym opracowaniem na temat monet fuhonsen (富本銭). Jeśli napotkam pracę o podobnej tematyce, albo choć podejmującą dialog z tezami 直木孝次郎 (Naoki Kojiro) i 鈴木重治 (Suzuki Shigeharu), to na pewno fakt ten nie przejdzie bez echa na tym blogu.
Aby nie wróżyć z fusów, autorzy postanowili umocować ten numizmat w realiach epoki, a więc w tytułowej erze Hakuho (白鳳時代). Czymże jest wspomniana era i jakiego okresu dotyczy? Myślę, że wyjaśnienie będzie tu niezbędne, ponieważ Czytelnicy znający takie pojęcia, jak nian-hao / nengo mogą być tu zaskoczeni.
Większość zbieraczy monet keszowych wie na pewno, że panowania cesarzy w Chinach dzieliły się na ery, których nazwy niejednokrotnie bardzo poetyckie, a zarazem abstrakcyjne, pełniły rolę kalendarza, np. 5 rok ery "Zheng he". czyli dosłownie 5 rok ery "Rządów pokoju". Miana er lub ich skrótowce w większości wypadków trafiały na awersy monet. Czerpiąc wzorce z Kraju Środka władcy Japonii, Wietnamu i Korei również zaczęli stosować dewizy swoich panowań. W praktyce różnie to wyszło ponieważ każdy z tych krajów nadał im swoją specyfikę. W Korei system ten stosowano nieregularnie, aż wyszedł z użycia. Zamiast niego przyjęto nazwy panowań er władców chińskich. Oczywiście wynikało to z politycznych implikacji, Korea była wasalem Chin. Japońskie ery panowania z początku również stosowane nieregularnie zadomowiły się jednak i wyewoluowały w system, w którym trwały nawet po śmierci władcy, a więc już za panowania kolejnego. Nie powinno zatem nikogo dziwić, że dana era może być przyporządkowana dwóm cesarzom. Najwierniej system er stosował Wietnam. Jego tradycyjną formę pielęgnował dłużej niż same Chiny. Otóż od początku panowania dynastii Ming w Chinach (1368) zapanowała zasada "jeden władca - jedna era panowania". W Wietnamie wprowadzono ją dopiero w roku 1802 wraz z nastaniem dynastii Nguyen. W każdym z poszczególnych języków termin odnoszący się do ery panowania jest oddany inaczej: po chińsku "nian-hao" (年號 / 年号), po japońsku "nengo" (年号) lub "gengo" (元号), po koreańsku "yeonho" (연호) i po wietnamsku "niên hiệu".
Tytułową erę Hakuho (白鳳時代) trudno jednak szukać w spisie nengo cesarzy Japonii. Nie znajdzie się jej tam. System japoński wypracował jeszcze jedną charakterystyczną dla siebie cechę. Otóż w Kraju Kwitnącej Wiśni stosowano ery nieoficjalne, które albo uzupełniały system nengo, albo istniały równolegle do niego. Terminy odnoszące się do tego typu er to: shinengo (私年号), ginengo (偽年号) lub inengo (異年号) - są to synonimy, które stosuje się w tekstach zamiennie.
Era Hakuho (白鳳時代) pełniła rolę uzupełniającą. Wówczas system nengo jeszcze stosowany był nieregularnie i właśnie taką lukę w historii nią wypełniono. Wydaje się ponad wszelką wątpliwość, że autorem nazwy tej ery był jakiś mnich-skryba. Jej nazwa przetrwała we wczesnośredniowiecznych dokumentach świątynnych. Hakuho (白鳳時代), dosłownie znaczy "era Białego Feniksa", dotyczy lat 673-686, a więc całego okresu panowania cesarza Temmu. Na rok 683 datuje się polecenie tegoż władcy, zapisane w drugiej najstarszej japońskiej kronice Nihon-shoki (日本書紀), nakazujące wprowadzenie do obiegu monety miedzianej, a wycofanie pieniądza srebrnego (pisałem o tym niedawno w poście: PDO - 無文銀銭試論 - 長戸満男). Autorzy łączą informację z Nihon-shoki (日本書紀) ze znaleziskiem ze stolicy Asuka i dlatego rozpatrują genezę tej monety na tle wydarzeń ery Hakuho (白鳳時代).
 |
| Ustęp z Nihon-shoki odnotowujący edykt cesarski dotyczący wprowadzenia do obiegu monet miedzianych. Źródło: Wikipedia |
Oprócz samej informacji z kroniki, wydarzenia tytułowej ery dostarczają autorom kolejnych argumentów. Przede wszystkim rządy cesarza Temmu łączyły się z ponownym ustanowieniem Asuki stolicą (była ona nią od 538 do 694 z krótkimi okresami w międzyczasie, gdy traciła ten status), a więc wybudowanie w niej mennicy nie byłoby czymś dziwnym. Po drugie, w okresie tym Japonia kopiowała chiński model rządów przenosząc na swój grunt różne jego aspekty, np. biurokratyczną formę rządów. Wprowadzenie lub przemodelowanie gospodarki pieniężnej na wzór Kraju Środka też zdaje się być prawdopodobne dla tego czasu.
飛鳥池遺跡 富本銭と白鳳文化 jest na pewno jednym z najważniejszych tytułów na temat początków japońskiego pieniądza i chyba najlepszym opracowaniem na temat monet fuhonsen (富本銭). Jeśli napotkam pracę o podobnej tematyce, albo choć podejmującą dialog z tezami 直木孝次郎 (Naoki Kojiro) i 鈴木重治 (Suzuki Shigeharu), to na pewno fakt ten nie przejdzie bez echa na tym blogu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz