W 2003 roku na łamach periodyku "Journal of East Asian Archaeology", czyli "Przeglądu Archeologicznego Azji Wschodniej" ukazał się bardzo ciekawy artykuł na temat roli muszli kauri w społeczeństwie chińskim w epoce dynastii Shang (1600-1046 p.n.e.) i Zachodniej dynastii Zhou (1045-771 p.n.e.). Tekst jest o tyle ciekawy, iż autor podaje w wątpliwość stan obecnej wiedzy rewidując przy tym dotychczasowy dorobek naukowy pod kątem błędnej interpretacji źródeł.
Każdy numizmatyk zainteresowany monetami keszowymi w początkowym okresie zbieractwa zadaje sobie pytanie: która moneta keszowa jest najstarsza? Gdy tylko sięgnie po źródło np. katalogi Hartilla lub Jena, lub jeszcze sprawdzi w źródłach internetowych okaże się, że pierwszą odnotowaną keszówką będzie... muszla kauri. Ja sam wiele lat temu zadałem sobie pytanie: jak takie coś mogło być monetą? Podług większości źródeł dotyczących historii chińskich środków płatniczych muszle kauri, u nas znane pod nazwą porcelanek, oraz ich kościane, kamienne, nefrytowe i brązowe imitacje były pieniądzem w pełnym tego słowa znaczeniu. Li Yung-Ti w artykule "On the Function of Cowries in Shang and Western Zhou China", czyli "O roli muszli kauri w Chinach w okresie dynastii Shang i Zachodniej dynastii Zhou" mierzy się z tą tezą wykazując, że jest to prawda, ale nie w takim stopniu, jak kreują to obecnie źródła.
Według autora teksty klasyczne oraz inskrypcje pochodzące z brązów współczesnych artefaktom muszli kauri zostały błędnie zinterpretowane. Wynikające z nich wnioski nauka następnie powielała bez namysłu, aż stały się ogólnie uznawaną normą. Ponowna analiza tekstów wykazała, że takie pojęcia, jak bogactwo, wartość czy pieniądze często były błędnie łączone z terminem muszli kauri. Zabytki piśmiennictwa jednoznacznie zdają się wskazywać, że porcelanki były pieniądzem tylko w środkowym okresie epoki Zachodniej dynastii Zhou, czyli gdzieś około X-IX wieku p.n.e. W pozostałych jej częściach oraz w poprzedzającej ją epoce dynastii Shang muszle kauri pełniły rozmaite role, od ozdób przez wyznaczniki: statusu społecznego, rangi, płci, wieku, przynależności do grupy społecznej, po funkcje religijne, takie jak dewocjonalia, amulety czy przedmioty o charakterze sepulkralnym.
Czy tekst ten jest rewolucyjny? Jednoznacznie nie odpowiem na to pytanie. Myślę, że świadczy on o pewnej tendencji w nauce, jaka miała miejsce na przełomie XX i XXI wieku. Otóż pojawiła się wówczas potrzeba ponownej krytyki tekstów starożytnych i ich reinterpretacji. Otwarcie Chin na świat oraz postęp w dziedzinie systemów komunikacji ułatwił badania nad historią pieniądza Azji Wschodniej. Szczególnie proces ten przyczynił się do rozwoju studiów w ośrodkach naukowych Chin, Korei i Japonii.
Czy tekst ten jest rewolucyjny? Jednoznacznie nie odpowiem na to pytanie. Myślę, że świadczy on o pewnej tendencji w nauce, jaka miała miejsce na przełomie XX i XXI wieku. Otóż pojawiła się wówczas potrzeba ponownej krytyki tekstów starożytnych i ich reinterpretacji. Otwarcie Chin na świat oraz postęp w dziedzinie systemów komunikacji ułatwił badania nad historią pieniądza Azji Wschodniej. Szczególnie proces ten przyczynił się do rozwoju studiów w ośrodkach naukowych Chin, Korei i Japonii.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz