Może zacznę od pytania tym razem. Chciałby je skierować właśnie do Was, Czytelników niniejszego bloga. Czy identyfikacja japońskich monet keszowych nastręcza Wam problemów? Ja się szczerze przyznam, że jednym z największych dla mnie wyzwań jest próba przypisania monety kanei tsuho z czystym rewersem do odpowiedniej mennicy. Brak oznaczenia menniczego i analiza awersu pod kątem odpowiednich zagięć kresek w kaligrafii, która i tak na tych monetach jest jednorodna, jest dla mnie sztuką, której jeszcze nie opanowałem. Zdaję sobie sprawę, że jeśli na kanei tsuho zębów się nie zje, to raczej żadnych efektów nie będzie. Jest jednak coś jeszcze trudniejszego, a mianowicie średniowieczne japońskie prywatne emisje. Mała ilość źródeł oraz brak dobrze opracowanej klasyfikacji tych monet niestety nie pomaga. Ostatnio jednak trafiłem na pewną pracę, która rzuca nieco światła na to zagadnienie.
"Chemical Study of the Medieval Japanese Mochu-sen (Bronze Coins)", czyli "Analiza chemiczna średniowiecznych japońskich monet Mochu-sen (monety z brązu)" jest pracą z pograniczna chemii, metalurgii, archeologii i numizmatyki, a przedmiotem jej badań są zasoby Muzeum Banku Japonii z określonego w tytule okresu. Autorzy w publikacji skupiają się najbardziej na materiale z jakiego monety zostały wykonane, odpowiadają na pytania czy bilon został odlany z rodzimego surowca, czy może z chińskich lub koreańskich importów. W tym celu posługują się metodą izotopową, za pomocą której badają rodzaje atomów ołowiu w numizmatach. W publikacji nie brak również komparatystyki. Monety japońskie wzorowane na chińskich keszówkach często są przyrównywane do pierwowzorów. Wszystkie te dane zebrane w całość dają nam pewne pojęcie o prywatnym mennictwie średniowiecznej Japonii. Praca panów Saito, Takahashi i Nishikawa ma jeszcze jedną mocną stronę. Jest nią klasyfikacja. Muszę przyznać, że dzięki niej temat ten dość mocno mi się rozjaśnił. Przytoczę ją zatem, pokrótce objaśnię i uzupełnię o kilka słów od siebie.
Autorzy podzielili emisje na siedem grup: kajiki-sen (加治木銭), kanode gen'yu (叶手元祐), chikuzen kobu (筑前洪武), heian tsuho (平安通寳), shima-sen (島銭), iutsushi-sen (鋳写銭) i keicho tsuho (慶長通寳).
Grupa kajiki-sen (加治木銭) obejmuje monety odlewane w mieście Kajiki w domenie klanu Shimazu, a więc są to kobu tsuho (洪武通寳) i daichu tsuho (大中通寳) ze znakami ka (加), ji (治) lub ki (木) na rewersie.
Do kanode gen'yu (叶手元祐) zaliczają się japońskie imitacje chińskich monet yuan yu tong bao z czasów Północnej dynastii Song, a mianowicie są to gen'yu tsuho (元祐通寳). Różnią się one nieco kaligrafią awersu od pierwowzorów, ale ich charakterystycznymi cechami są oznaczenia rewersu, na które mogły składać się użyte jednocześnie znaki ko (口) i ju (十) umieszczone po obu stronach otworu lub stosowane pojedynczo i umieszczone zawsze na godzinie szóstej znaki ichi (一), ue (上), shin (真) lub inne symbole (np. półksiężyc). Dodam jeszcze od siebie, że znana jest też odmiana monety gen'yu tsuho (元祐通寳) ze znakiem ki (木) na rewersie. Autorzy nie wspomnieli tej wersji zapewne dlatego, że jest ona nieobecna w zbiorach Muzeum Banku Japonii, ale za to odnotowali jeszcze istnienie gen'yu tsuho (元祐通寳) z pustym rewersem (przez co trafiła ona do grupy iutsushi-sen [鋳写銭]). W przypadku tej monety odpowiednią identyfikację należy oprzeć na cechach dystynktywnych kaligrafii awersu.
Chikuzen kobu (筑前洪武) obejmuje monety ze znaną już nam z grupy kajiki-sen (加治木銭) inskrypcją kobu tsuho (洪武通寳). Otóż różnica między tym monetami polega na tym, iż kobu tsuho (洪武通寳) z domen klanu Shimazu powstawały w formach, do stworzenia których, jako monet matek, użyto obiegowych chińskich hong wu tong bao (dynastia Ming). W przypadku ich odpowiedniczek z grupy chikuzen kobu (筑前洪武), monety-matki zostały stworzone w Japonii jedynie wzorując się na chińskiej inskrypcji, niż na samej monecie. W pracy nie ma słowa na temat jakichkolwiek oznaczeń menniczych na rewersach kobu tsuho z odmiany chikuzen kobu (筑前洪武), zatem nie występuje tu problem pomylenia ich z ich odpowiedniczkami kajiki-sen (加治木銭).
Heian tsuho (平安通寳) to grupa monet o inskrypcji tożsamej z nazwą grupy. Jest to bardzo tajemnicza moneta. W Chinach i Korei nie odlano nigdy keszówki z nian-hao (nengo) o treści heian (平安). Cześć uczonych przypisuje jej wietnamskie pochodzenie, jednakże sposób jej wykonania przypomina bardziej japońskie keszówki. Nieznane jest również miejsce jej produkcji. Badacze skłaniają się ku wyspie Kiusiu, a dokładnie prowincji Bungo, ale nie ma na to przekonywujących dowodów. Dodam od siebie, że heian tsuho znana jest z zaledwie 9 znalezisk, z czego 6 zlokalizowanych było w regionie Tohoku (東北地方), czyli północnej części Honsiu. Wyprodukowano ją prawdopodobnie ze złomu chińskiego, ponieważ badanie izotopowe surowca wykazało pochodzenie południowo-chińskie. Istnieje również teoria, traktująca ten numizmat, jako amulet keszowy, a nie jako monetę. Z drugiej strony, przeczy temu kontekst archeologiczny, ponieważ odkrywano ją w towarzystwie bilonu obiegowego.
Shima-sen (島銭) obejmuje bardzo dużą grupę monet o jednej charakterystycznej cesze - prymitywizmie wykonania. Posiadają one bardzo niskiej jakości kaligrafie, które naśladują monety chińskie i kochosen - Dwanaście Monet Starożytnej Japonii. Dużą grupę numizmatów z tej kategorii stanowią jednak te, których inskrypcje nie mają zupełnie żadnego sensu. Shima-sen w przeszłości były uważane za monety wietnamskie. Dziś jednak podpierając się danymi archeologicznymi przypisuje im się czysto japońską proweniencję. Powstawały głównie na wyspie Kiusiu i cyrkulowały lokalnie, zwykle w niewielkiej odległości od mennicy. Produkowano je w wiekach od XIV do XVI. Znane są z wykopalisk w Wietnamie, gdzie trafiały jako monety kupieckie.
Grupa iutsushi-sen (鋳写銭) została podzielona na dwie podgrupy. Iutsushi-sen A - obejmuje bilon do wyprodukowania, którego w roli monet-matek użyto obiegowych chińskich keszówek dynastii: Song, Jin, Yuan i Ming. Iutsushi-sen B dotyczy numizmatów, których monety-matki pochodziły z grupy kochosen. Ważną cechą tych monet jest to, że nie posiadały one żadnych dodatkowych oznaczeń, tylko były czystymi kopiami swoich pierwowzorów. Ta cecha odróżnia je od grup kajiki-sen (加治木銭) i chikuzen kobu (筑前洪武). Badania archeologiczne wykazały, że iutsushi-sen powstawały od XIII do końca XVI wieku.
Ostatnią grupę stanowią monety keicho tsuho (慶長通寳), od nich też bierze ona swoją nazwę. Autorzy publikacji bardzo ostrożnie datują jej produkcję na okres przed 1615 rokiem. Inne źródła pewniej wskazują ostatnie dziesięciolecie XVI wieku. Znane są dwie wersje keicho tsuho (慶長通寳), większa (wcześniejsza) i mniejsza (późniejsza). Młodsza była prawdopodobnie kopią starszej produkowaną dokładnie tak samo, jak monety grupy iutsushi-sen (鋳写銭). Starsze monety używane były w rejonie Edo i Kioto, młodsze na wyspie Kiusiu.
Na zakończenie umieszczam spis treści w wersjach przetłumaczonej i oryginalnej. Link do publikacji znajduje się na samym dole wpisu.
Spis treści:
1. Wprowadzenie - Zapoznanie się z problematyką i kierunkiem badań
2. Przedmiot badań i jego wstępna analiza
(1). Monety kajiki-sen (加治木銭)
(2). Monety kanode gen'yu (叶手元祐)
(3). Monety chikuzen kobu (筑前洪武)
(4). Monety heian tsuho (平安通寳)
(5). Monety shima-sen (島銭)
(6). Monety iutsushi-sen (鋳写銭)
(7). Monety keicho tsuho (慶長通寳)
3. Metody badawcze
(1) Pomiar średnicy i wagi
(2) Badanie izotopowe na obecność ołowiu
4. Wyniki pomiarów
(1) Monety iutsushi kobu i kobu honsen
(2) Monety kajiki-sen
(3) Monety chikuzen kobu
(4) Monety kanode gen'yu i gen'yu honsen
(5) Monety keicho tsuho i iutsushi eiraku
(6) Inne
5. Wyniki badań metodą izotopową
(1) Monety kajiki-sen
(2) Monety kanode gen'yu
(3) Monety chikuzen kobu
(4) Monety heian tsuho
(5) Monety shima-sen
(6) Monety iutsushi-sen
(7) Monety keicho tsuho
6. Wnioski - Zmiany w surowcu monet Mochu-sen
Spis treści w języku oryginalnym:
1. Introduction - Recongnition of the problem and the direction of this paper
2. Measurement material and its preceding research
(1). Kajiki-sen (加治木銭) coins
(2). Kanode gen'yu (叶手元祐) coins
(3). Chikuzen kobu (筑前洪武) coins
(4). Heian tsuho (平安通寳) coins
(5). Shima-sen (島銭) coins
(6). Iutsushi-sen (鋳写銭) coins
(7). Keicho tsuho (慶長通寳) coins
3. Analytical procedure
(1). Dimension and weight measurements
(2). Lead isotope measurements
4. Results of the dimension and weight measurements
(1) Iutsushi kobu and kobu honsen coins
(2) Kajiki-sen coins
(3) Chikuzen kobu coins
(4) Kanode gen'yu and gen'yu honsen coins
(5) Keicho tsuho and iutsushi eiraku coins
(6) Others
5. Results of lead isotope analysis
(1) Kajiki-sen coins
(2) Kanode gen'yu coins
(3) Chikuzen kobu coins
(4) Heian tsuho coins
(5) Shima-sen coins
(6) Iutsushi-sen coins
(7) Keicho tsuho coins
6. Conclusions - Changes in the raw materials of the Mochu-sen coins
Link do publikacji: Chemical Study of the Medieval Japanese Mochu-sen (Bronze Coins)
 |
| Strona tytułowa pracy. Źródło: www.imes.boj.or.jp |
"Chemical Study of the Medieval Japanese Mochu-sen (Bronze Coins)", czyli "Analiza chemiczna średniowiecznych japońskich monet Mochu-sen (monety z brązu)" jest pracą z pograniczna chemii, metalurgii, archeologii i numizmatyki, a przedmiotem jej badań są zasoby Muzeum Banku Japonii z określonego w tytule okresu. Autorzy w publikacji skupiają się najbardziej na materiale z jakiego monety zostały wykonane, odpowiadają na pytania czy bilon został odlany z rodzimego surowca, czy może z chińskich lub koreańskich importów. W tym celu posługują się metodą izotopową, za pomocą której badają rodzaje atomów ołowiu w numizmatach. W publikacji nie brak również komparatystyki. Monety japońskie wzorowane na chińskich keszówkach często są przyrównywane do pierwowzorów. Wszystkie te dane zebrane w całość dają nam pewne pojęcie o prywatnym mennictwie średniowiecznej Japonii. Praca panów Saito, Takahashi i Nishikawa ma jeszcze jedną mocną stronę. Jest nią klasyfikacja. Muszę przyznać, że dzięki niej temat ten dość mocno mi się rozjaśnił. Przytoczę ją zatem, pokrótce objaśnię i uzupełnię o kilka słów od siebie.
Autorzy podzielili emisje na siedem grup: kajiki-sen (加治木銭), kanode gen'yu (叶手元祐), chikuzen kobu (筑前洪武), heian tsuho (平安通寳), shima-sen (島銭), iutsushi-sen (鋳写銭) i keicho tsuho (慶長通寳).
Grupa kajiki-sen (加治木銭) obejmuje monety odlewane w mieście Kajiki w domenie klanu Shimazu, a więc są to kobu tsuho (洪武通寳) i daichu tsuho (大中通寳) ze znakami ka (加), ji (治) lub ki (木) na rewersie.
Do kanode gen'yu (叶手元祐) zaliczają się japońskie imitacje chińskich monet yuan yu tong bao z czasów Północnej dynastii Song, a mianowicie są to gen'yu tsuho (元祐通寳). Różnią się one nieco kaligrafią awersu od pierwowzorów, ale ich charakterystycznymi cechami są oznaczenia rewersu, na które mogły składać się użyte jednocześnie znaki ko (口) i ju (十) umieszczone po obu stronach otworu lub stosowane pojedynczo i umieszczone zawsze na godzinie szóstej znaki ichi (一), ue (上), shin (真) lub inne symbole (np. półksiężyc). Dodam jeszcze od siebie, że znana jest też odmiana monety gen'yu tsuho (元祐通寳) ze znakiem ki (木) na rewersie. Autorzy nie wspomnieli tej wersji zapewne dlatego, że jest ona nieobecna w zbiorach Muzeum Banku Japonii, ale za to odnotowali jeszcze istnienie gen'yu tsuho (元祐通寳) z pustym rewersem (przez co trafiła ona do grupy iutsushi-sen [鋳写銭]). W przypadku tej monety odpowiednią identyfikację należy oprzeć na cechach dystynktywnych kaligrafii awersu.
Chikuzen kobu (筑前洪武) obejmuje monety ze znaną już nam z grupy kajiki-sen (加治木銭) inskrypcją kobu tsuho (洪武通寳). Otóż różnica między tym monetami polega na tym, iż kobu tsuho (洪武通寳) z domen klanu Shimazu powstawały w formach, do stworzenia których, jako monet matek, użyto obiegowych chińskich hong wu tong bao (dynastia Ming). W przypadku ich odpowiedniczek z grupy chikuzen kobu (筑前洪武), monety-matki zostały stworzone w Japonii jedynie wzorując się na chińskiej inskrypcji, niż na samej monecie. W pracy nie ma słowa na temat jakichkolwiek oznaczeń menniczych na rewersach kobu tsuho z odmiany chikuzen kobu (筑前洪武), zatem nie występuje tu problem pomylenia ich z ich odpowiedniczkami kajiki-sen (加治木銭).
Heian tsuho (平安通寳) to grupa monet o inskrypcji tożsamej z nazwą grupy. Jest to bardzo tajemnicza moneta. W Chinach i Korei nie odlano nigdy keszówki z nian-hao (nengo) o treści heian (平安). Cześć uczonych przypisuje jej wietnamskie pochodzenie, jednakże sposób jej wykonania przypomina bardziej japońskie keszówki. Nieznane jest również miejsce jej produkcji. Badacze skłaniają się ku wyspie Kiusiu, a dokładnie prowincji Bungo, ale nie ma na to przekonywujących dowodów. Dodam od siebie, że heian tsuho znana jest z zaledwie 9 znalezisk, z czego 6 zlokalizowanych było w regionie Tohoku (東北地方), czyli północnej części Honsiu. Wyprodukowano ją prawdopodobnie ze złomu chińskiego, ponieważ badanie izotopowe surowca wykazało pochodzenie południowo-chińskie. Istnieje również teoria, traktująca ten numizmat, jako amulet keszowy, a nie jako monetę. Z drugiej strony, przeczy temu kontekst archeologiczny, ponieważ odkrywano ją w towarzystwie bilonu obiegowego.
Shima-sen (島銭) obejmuje bardzo dużą grupę monet o jednej charakterystycznej cesze - prymitywizmie wykonania. Posiadają one bardzo niskiej jakości kaligrafie, które naśladują monety chińskie i kochosen - Dwanaście Monet Starożytnej Japonii. Dużą grupę numizmatów z tej kategorii stanowią jednak te, których inskrypcje nie mają zupełnie żadnego sensu. Shima-sen w przeszłości były uważane za monety wietnamskie. Dziś jednak podpierając się danymi archeologicznymi przypisuje im się czysto japońską proweniencję. Powstawały głównie na wyspie Kiusiu i cyrkulowały lokalnie, zwykle w niewielkiej odległości od mennicy. Produkowano je w wiekach od XIV do XVI. Znane są z wykopalisk w Wietnamie, gdzie trafiały jako monety kupieckie.
Grupa iutsushi-sen (鋳写銭) została podzielona na dwie podgrupy. Iutsushi-sen A - obejmuje bilon do wyprodukowania, którego w roli monet-matek użyto obiegowych chińskich keszówek dynastii: Song, Jin, Yuan i Ming. Iutsushi-sen B dotyczy numizmatów, których monety-matki pochodziły z grupy kochosen. Ważną cechą tych monet jest to, że nie posiadały one żadnych dodatkowych oznaczeń, tylko były czystymi kopiami swoich pierwowzorów. Ta cecha odróżnia je od grup kajiki-sen (加治木銭) i chikuzen kobu (筑前洪武). Badania archeologiczne wykazały, że iutsushi-sen powstawały od XIII do końca XVI wieku.
Ostatnią grupę stanowią monety keicho tsuho (慶長通寳), od nich też bierze ona swoją nazwę. Autorzy publikacji bardzo ostrożnie datują jej produkcję na okres przed 1615 rokiem. Inne źródła pewniej wskazują ostatnie dziesięciolecie XVI wieku. Znane są dwie wersje keicho tsuho (慶長通寳), większa (wcześniejsza) i mniejsza (późniejsza). Młodsza była prawdopodobnie kopią starszej produkowaną dokładnie tak samo, jak monety grupy iutsushi-sen (鋳写銭). Starsze monety używane były w rejonie Edo i Kioto, młodsze na wyspie Kiusiu.
Na zakończenie umieszczam spis treści w wersjach przetłumaczonej i oryginalnej. Link do publikacji znajduje się na samym dole wpisu.
Spis treści:
1. Wprowadzenie - Zapoznanie się z problematyką i kierunkiem badań
2. Przedmiot badań i jego wstępna analiza
(1). Monety kajiki-sen (加治木銭)
(2). Monety kanode gen'yu (叶手元祐)
(3). Monety chikuzen kobu (筑前洪武)
(4). Monety heian tsuho (平安通寳)
(5). Monety shima-sen (島銭)
(6). Monety iutsushi-sen (鋳写銭)
(7). Monety keicho tsuho (慶長通寳)
3. Metody badawcze
(1) Pomiar średnicy i wagi
(2) Badanie izotopowe na obecność ołowiu
4. Wyniki pomiarów
(1) Monety iutsushi kobu i kobu honsen
(2) Monety kajiki-sen
(3) Monety chikuzen kobu
(4) Monety kanode gen'yu i gen'yu honsen
(5) Monety keicho tsuho i iutsushi eiraku
(6) Inne
5. Wyniki badań metodą izotopową
(1) Monety kajiki-sen
(2) Monety kanode gen'yu
(3) Monety chikuzen kobu
(4) Monety heian tsuho
(5) Monety shima-sen
(6) Monety iutsushi-sen
(7) Monety keicho tsuho
6. Wnioski - Zmiany w surowcu monet Mochu-sen
Spis treści w języku oryginalnym:
1. Introduction - Recongnition of the problem and the direction of this paper
2. Measurement material and its preceding research
(1). Kajiki-sen (加治木銭) coins
(2). Kanode gen'yu (叶手元祐) coins
(3). Chikuzen kobu (筑前洪武) coins
(4). Heian tsuho (平安通寳) coins
(5). Shima-sen (島銭) coins
(6). Iutsushi-sen (鋳写銭) coins
(7). Keicho tsuho (慶長通寳) coins
3. Analytical procedure
(1). Dimension and weight measurements
(2). Lead isotope measurements
4. Results of the dimension and weight measurements
(1) Iutsushi kobu and kobu honsen coins
(2) Kajiki-sen coins
(3) Chikuzen kobu coins
(4) Kanode gen'yu and gen'yu honsen coins
(5) Keicho tsuho and iutsushi eiraku coins
(6) Others
5. Results of lead isotope analysis
(1) Kajiki-sen coins
(2) Kanode gen'yu coins
(3) Chikuzen kobu coins
(4) Heian tsuho coins
(5) Shima-sen coins
(6) Iutsushi-sen coins
(7) Keicho tsuho coins
6. Conclusions - Changes in the raw materials of the Mochu-sen coins
Link do publikacji: Chemical Study of the Medieval Japanese Mochu-sen (Bronze Coins)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz