W roku 9 n.e. ster rządów w Chinach objął Wang Mang. Był to pewien przełom ponieważ jego intronizacja zakończyła epokę zwaną w historiografii okresem Zachodniej Dynastii Han (206 p.n.e. – 9 n.e.). Panowanie Wang Manga odcisnęło także swoje piętno na dziejach monety chińskiej. Prezentowana w niniejszym poście moneta huo quan jest dzieckiem jednej z reform monetarnych tego okresu. Postanowiłem tym razem przedstawić dzieje tej monety razem z tłem historycznym.
Cesarz Wang Mang. Źródło: Wikipedia
Wang Mang urodził się w 45 r. p.n.e. Był bratankiem cesarzowej Wang Zhengjun żony cesarza Yuandi. Koligacje rodzinne pomogły mu osiągnąć bardzo wysokie dystynkcje na dworze cesarskim. W roku 7 p.n.e. został obrany regentem i razem ze swoim klanem sprawował faktyczne rządy w Chinach. W 9 r. n.e. po śmierci ostatniego z potomków cesarza Yuandi, Wang Mang ogłosił się cesarzem. Celem jego reform było stworzenie z Chin utopii konfucjańskiej. Reformy monetarne były jednymi z najważniejszych posunięć w tej kwestii ponieważ władca uważał, że system monetarny Hanów był niesprawiedliwy. Widział w nim przyczynę ubóstwa mas Chińczyków. Wang Mang przeprowadził, aż trzy reformy pieniądza. Każda z nich wiązała się jego denominacją.
Mimo usilnych starań Wang Manga, zmiany w kwestii monetarnej przyniosły więcej szkód niż korzyści. Jego reformy były krokiem wstecz - całkowitym zaprzeczeniem osiągnięć reform cesarza Shi Huangdi (pierwszego cesarza zjednoczonych Chin, który w roku 221 p.n.e. zunifikował system monetarny państwa). Wang Mang wprowadził do obiegu: monety noże, muszelki kauri, muszle żółwi, złote i srebrne sztabki, monety szpadle oraz miedziane monety keszowe o wielu nominałach. Mankamentami tego systemu były: często zmieniające się względem siebie przeliczniki jednostek monetarnych, zbyt duża produkcja pieniądza, która doprowadziła do inflacji oraz dość swobodna działalność fałszerzy (ludziom nie sprawiała trudności produkcja monet np. z muszli kauri). W wyniku tak prowadzonej polityki pieniądza gospodarka wpadła w zapaść. Handel zamarł. Działalność wytwórcza niemalże ustała. Kraj został dotknięty głodem. Na domiar złego Chiny nawiedziła fala klęsk powodziowych. Niezadowolony lud wystąpił zbrojnie przeciwko Wang Mangowi (tzw. powstanie Czerwony Brwi). Wydarzenie to przyczyniło się do upadku władcy. Wang Mang zginął w 23 r.n.e.
Jedną z nowości wprowadzonych do obiegu przez Wang Manga były monety huo quan. Wiąże się z nimi pewna historia, w której znakom na monetach przypisuję się pewne „magiczne” znaczenie. Otóż pierwszym posunięciem Wanga Manga w dziedzinie finansów było wycofanie z obiegu monet wu zhu, ponieważ w nazwie każdej z nich, a dokładniej w znaku zhu 铢 znajdował się mniejszy znak składowy 金, który widniał także jako element składowy znaku Liu 刘 – nazwisko poprzedniej dynastii. Przezorny władca wolał nie kusić losu i nakazał zastąpić wu zhu monetami hou quan. Po upadku rządów Wang Manga, cesarz odrodzonej dynastii Han, Guangwu unieważnił wszystkie monety wprowadzone do obiegu przez jego poprzednika za wyjątkiem hou quan. Co zadecydowało o takiej decyzji? Otóż jeden ze znaków na monecie, dokładnie quan 泉 jest złożeniem dwóch innych, tj. bai 白 i shui 水. Znaki te czytane oddzielnie, jako bai shui, są tożsame z nazwą miejscowości Bai Shui w prowincji Henan, w której narodził się cesarz Guangwu. Władca potraktował tę monetę jako dobry omen i pozwolił kontynuować jej produkcję. Powyższą informację potwierdzają dane z kronik dynastii Han oraz dowody archeologiczne (np. forma do produkcji tych monet datowana na rok 40 n.e.).
Monety hou quan podobnie do innych z okresu Wang Manga charakteryzują się dobrą jakością wykonania. Mimo krótkiego czasu ich produkcji jest ich na rynku dość sporo i nie stanowią rzadkości. Na awersie mają umieszczone dwa znaki: huo 货 po prawej stronie otworu i quan po lewej 泉. Hartill notuje 36 odmian tego numizmatu. Większość typów tej monety posiada płaski rewers z zaznaczonym otokiem monety i otworu, choć istnieją odmiany, na których rewersach występują kropki, półksiężyce, linie biegnące od rogów kwadratowego otworu do otoku monety lub znaki liczebników chińskich (np. 二, 三). Występują też monety z błędem menniczym na awersie, które zamiast pary znaków 货泉 posiadają tylko zdublowane znaki 泉 lub 货.
Powyżej dwie monety huo quan pochodzące z emisji cesarza Guangwu. Odlane zostały w okresie pomiędzy 23-40 r.n.e. Zdjęcia ze zbiorów własnych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz