Kolejność czytania znaków chińskich na awersach monet keszowych

Dzisiejszy wpis postanowiłem poświęcić zagadnieniu kolejności odczytywania znaków. Wiem, że temat ten nastręcza wielu problemów Europejczykom w identyfikacji monet po nazwie w katalogu. Wynika to z tego, iż w literaturze fachowej nazwy poszczególnych numizmatów są oddawane w językach oryginalnych, a biorą one swoje miano zawsze z napisu na awersie. Przedstawię zatem kilka użytecznych wskazówek.

Jeśli moneta na awersie posiada tylko dwa znaki i są one ułożone poziomo (czyli po prawej i lewej stronie otworu) to zawsze czytamy je od prawej do lewej. Natomiast jeśli są one ułożone pionowo (czyli jeden nad otworem i drugi pod) to czytamy je z góry na dół.

Na schemacie widoczne są monety ban liang i fuhonsen.

Monety posiadające cztery znaki na awersie odczytuje się na trzy sposoby (wskazówka ta dotyczy większości monet odlanych po 621 roku n. e., czyli od momentu powstania kai yuan tong bao). Każdy z nich zależy od ułożenia znaku tong, yuan lub chong (pośród trzech pozostałych na monecie). Jeżeli, któryś z nich znajduje się po prawej stronie otworu monety to odczytywanie awersu będzie przebiegało w kolejności: góra, dół, prawo, lewo.

Jeżeli natomiast, któryś z tych znaków, będzie znajdował się poniżej otworu to odczytanie monety będzie przebiegało zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara (gór, prawo, dół, lewo).

Może się jednak zdarzyć, że na tym samym awersie będą dwa z wymienionych powyżej trzech znaków konstytuujących sposób ich odczytania, na przykład: znak yuan poniżej otworu (jak w drugim przypadku) i tong po prawej jego stronie (jak w pierwszym przypadku). Wtedy obowiązuje pewna dowolność w kolejności odczytania, a więc obowiązuje tutaj zarówno zasada: góra, dół, prawo, lewo; jak i góra, prawo, dół, lewo. Najczęściej jednak stosuje się zasadę gdpl.

Moneta kai yuan tong bao i jej dwa sposoby odczytania.

Dodam jeszcze, że znak bao zawsze występuje po lewej stronie otworu i odczytuje się go na końcu (tak jak to jest pokazane na przykładach powyżej).