Szukaj na tym blogu

niedziela, 15 grudnia 2024

Kai yuan tong bao i wielkie prześladowanie buddyzmu

Proszę Państwa, znów nasz mały keszówkowy polski światek zaczyna się ożywiać, co oczywiście bardzo cieszy. Polecam powstającą ciekawą pracę Pawła Bohdanowicza o monetach keszowych odlewanych z posągów Buddy. Artykuł jest w fazie rozwojowej i można śledzić proces jego powstawania tu: 大仏 Monety Wielkiego Buddy. Fakty i legenda - Japonia i Chiny

Postanowiłem dorzucić swoje trzy grosze do tekstu, tzn. wspomnieć o jeszcze jednym przypadku odlewania monet keszowych z buddyjskich dewocjonaliów. W tekście Pawła Bogdanowicza możemy przeczytać o Shizongu (954-959) z Późnej Dynastii Zhou, otóż miał on swojego niechlubnego prekursora, który żył 100 lat wcześniej.

W roku 840 na smoczym tronie zasiadł Li Chan znany w historii jako cesarz Wuzong z dynastii Tang. Objął rządy nad krajem w trudnej sytuacji politycznej. Na zachodzie wasalowie Tangów mieli problemy z plemionami Ujgurów. Wewnątrz kraju grupy lokalnych gubernatorów coraz bardziej uniezależniały się od władzy centralnej. Gospodarka słabła przez niską ilość monety w obiegu, a skarb cesarski do najzasobniejszych nie należał. Skąd władca mógłby wziąć pieniądze w takiej sytuacji? Możliwości Wuzong miał dość ograniczone. Nie stać go było na kampanię zagraniczną, bo sam ledwie sobie radził z Ujgurami. Nie miał też wystarczających sił, aby wyegzekwować coś od rodów prowincjonalnych. Te były tak silne, że cesarz musiał umiejętnie meandrować pomiędzy nimi, aby któregoś nie wzmocnić zanadto, ani nikogo nie rozdrażnić. Na dworze w Chang'an (stolica Tangów) żywa była pamięć wielkich buntów anty-tangowskich, które miały miejsce w drugiej połowie VIII wieku. 

W tej sytuacji cesarz Wuzong skierował swoją uwagę na buddyzm - wówczas najpopularniejszą religię w Chinach. Przeciwnik idealny - bogaty, słaby militarnie i na dodatek niecieszący się dobrą sławą u taoistów i konfucjanistów. Władca nie miał wielkich wyrzutów sumienia w podjęciu działań antybuddyjskich, bo prywatnie był zagorzałym taoistą. Uważał, że buddyzm jako element nierodzimy jest niekompatybilny z kulturą chińską, a jego obecność wywiera negatywny wpływ na społeczeństwo. Cesarz popierał krytykę taoistów i konfucjanistów pod adresem indyjskiej wiary zarzucając jej zbyt silne przywiązanie do śmierci. Taoizm natomiast głosił osiągnięcie nieśmiertelności. Trzeba dodać, że zagadnienie to głęboko interesowało władcę i miało, niestety dla niego, w przyszłości przyczynić się do skrócenia jego rządów.

W roku 842 cesarz Wuzong pod wpływem swojego duchowego taoistycznego przewodnika - mnicha Zhao Guizhena, wydał antybuddyjski edykt, który w historii Chin rozpoczął tzw. "wielkie prześladowanie buddyzmu" znane również pod nazwą "wielkiego prześladowania ery Huichang" (nazwa ery to dewiza panowania cesarza Wuzonga w latach 841-846). W latach 842-844 trwała konfucjańska faza prześladowań, w której starano się zmniejszyć liczbę kleru buddyjskiego przez kierowanie jego członków do życia świeckiego oraz pozbawiano urzędów mnichów buddyjskich piastujących wysokie stanowiska. W 844 roku prześladowania weszły w drugą, o wiele ostrzejszą fazę, bowiem Wuzong zdecydował się całkowicie zniszczyć buddyzm w Chinach. Cesarska Rada do Spraw Kultu wzięła na celownik 4600 klasztorów, 40000 pustelni, 260500 mnichów i mniszek. Majątek buddyjski postanowiono zrabować, a to czego nie da się zabrać, zniszczyć. Wydarzenia tej fazy są przedmiotem zainteresowania numizmatyki. Oddajmy głos kronice 新唐書 (Xin Tang Shu, "Nowa kronika dynastii Tang"):

"...w czasie, gdy Wuzong zakazał buddyzmu, Li Yuyan 李郁彥 zarządca mennicy w Yongping, zaproponował, aby wszystko, co wykonane z brązu, posągi, dzwonki, gongi, kadzielnice, instrumenty, zostało skonfiskowane i odnotowane przez urzędy. W ten sposób zasoby miedzi w prefekturach i powiatach zostałyby znacznie zwiększone. Do tej pory pomimo ciągłych wysiłków urzędników Komisji Soli i Żelaza, zwiększenie produkcji pieniężnej było dla nich niemożliwe. Zaproponował, aby inspektorzy byli upoważnieni do uzyskiwania zgód na otwarcie nowych mennic. Ze swojej strony gubernator Huainan, Li Shen 李紳, zażądał oznaczania [na rewersach] nazw prefektur imperium, w których produkowano monety. Stolica produkować miała monety ze znakiem jing 京. Jeśli chodzi o wymiary, średnica powinna odpowiadać średnicy kai yuan tong bao. W handlu zakazano używania starych monet. Kiedy Xuanzong 宣宗 wstąpił na tron, porzucono politykę ery Huichang; nowe monety, które można było odróżniać po znakach na [rewersach], zostały przetopione na posągi buddyjskie."

W zacytowanym źródle mowa jest o emisjach monet kai yuan tong bao z oznaczeniem menniczym na rewersie. W literaturze określa się je jako "monety kai yuan ery Huichang". Ich produkcję rozpoczęto w roku 845, ale już rok później wstrzymano z powodu śmierci cesarza Wuzonga. Sądzi się, że powodem jego zgonu było zatrucie taoistycznymi eliksirami nieśmiertelności. Następca - cesarz Xuanzong poprowadził politykę zupełnie odwrotną. Cały entourage poprzednika odsunął od znaczących stanowisk i w ich miejsce powołał ludzi sobie przychylnych. Postanowił wynagrodzić buddystom ich krzywdy i stąd też jego rozkaz o przetopieniu emisji kai yuan tong bao z lat 845-846 z powrotem na posągi. 

Jak dziś wiemy, nie udało się ich wszystkich wyłapać z obiegu, są one stale obecne na rynku kolekcjonerskim. Wiele ich odmian jest nawet dość popularnych. Najkrócej mówiąc, jeśli mamy w kolekcji monetę kai yuan tong bao z rewersem opatrzonym jednym z 23 znaków wymienionych poniżej, to mamy właśnie pamiątkę po dramatycznych wydarzeniach rządów cesarza Wuzonga.

Spis oznaczeń menniczych monety kai yuan tong bao ery Huichang:

昌 Chang (era Huichang 會昌)

京 Jing (stolica Chang’an 長安)

藍 Lan (Lantian-xian 藍田縣)

平 Ping (Pingzhou 平州)

永 Yong (Yongzhou 永州)

宣 Xuan (Xuanzhou-xian 宣州縣)

益 Yi (Yizhou 益州)

襄 Xiang (Xiangzhou 襄州)

洛 Luo (Luozhou 洛州)

越 Yue (Yuezhou 越州)

潭 Tan (Tanzhou 潭州)

鄂 E (Ezhou 鄂州)

兗 Yan (Yanzhou 兗州)

興 Xing (Xingzhou 興州)

福 Fu (Fuzhou 福州)

丹 Dan (Danzhou 丹州)

梁 Liang (Liangzhou 梁州)

梓 Zi (Zizhou 梓州)

荆 Jing (Jingzhou 荆州)

潤 Run (Runzhou 潤州)

廣 Guang (Guangzhou 廣州)

桂 Gui (Guizhou 桂州)

洪 Hong (Hongzhou 洪州)


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz